Mediacja przed rozwodem

Do sądów w Polsce corocznie trafia kilkanaście milionów spraw, a średni czas postępowania wynosi ponad 5 miesięcy. Na świecie, np. w Europie Zachodniej, jak i Stanach Zjednoczonych, większość spraw jest rozwiązywana z wykorzystaniem mediacji. Mediacja nie ogranicza się do jakiejś konkretnej dziedziny prawa. Jest ona wykorzystywana w każdej gałęzi prawa. Mało tego – przed postępowaniem w sądzie strony są obligowane do przeprowadzenia mediacji w sprawie o jaką prowadzą spór. Musimy sobie uświadomić, że mediacja jeżeli zakończy się wypracowaniem ugody mediacyjnej, po zatwierdzeniu przez Sąd ma moc wyroku sądowego i co jest bardzo ważne, nie ma dodatkowej potrzeby oczekiwania na uprawomocnienie się wyroku, jak jest w przypadku standardowego postępowania. W ostatnim czasie zauważa się coraz większe zainteresowanie – zwłaszcza w sprawach rodzinnych i w sprawach o rozwód – korzystaniem z narzędzia, jakim jest mediacja. Jest to delikatniejsza metoda niż bezpośrednie postępowanie przed Sądem, ponieważ mediacja nie odbywa się na sali sądowej, czy też w budynku Sądu. Ma to istotne znaczenie dla skonfliktowanych stron, gdyż nie ma tak dużych emocji związanych z byciem w sądzie. Oczywiście, na pewnym etapie należy pojawić się w sądzie, ale kiedy jest wypracowane porozumienie między stronami, negatywne emocje można ograniczyć do minimum. Warto wskazać na elementy mediacji w sprawach o rozwód, jakie możemy zawrzeć między stronami. Oprócz głównego problemu z jakim strony zgłaszają się do mediacji, tj. chęci rozwodu i zakończenia pewnego rozdziału, niejednokrotnie bolesnego etapu życia, podczas mediacji możemy uregulować dodatkowe kwestie, które niewątpliwie mogą się pojawić w sprawach o rozwód. Takimi kwestiami są z całą pewnością sprawy dotyczące wychowywania dzieci – o ile strony takie miały. Podczas mediacji można wypracować tzw. plan wychowawczy, który pozwoli stronom w sposób wzajemnie ustalony, na bezkonfliktowe sprawowanie opieki nad małoletnimi dziećmi. Również można wypracować element jakim są alimenty na dzieci. Nie tylko kwoty jaką jedna ze stron będzie zobowiązana do płacenia, ale i zasady płatności, czy na konto, czy przez przekaz pocztowy, czy też bezpośrednio do rąk strony, która te alimenty ma otrzymywać. Ostania z możliwości łożenia alimentów, tj. ”do ręki” jednej ze stron, chociaż jest wielokrotnie uznawana, to z racji skonfliktowania stron raczej się od niej odchodzi, gdyż przy wpłacie na konto bankowe bądź przekazem pieniężnym na poczcie, zarówno wpłacający ma potwierdzenie, iż wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego, jak i otrzymujący ma potwierdzenie, że zobowiązany do alimentów wpłaca je zgodnie z wyrokiem sądu. Unika się w ten sposób ewentualnych zarzutów dotyczących niewywiązywania się z obowiązków alimentacyjnych. Kolejny element w sprawach rozwodowych, który można zawrzeć w postępowaniu mediacyjnym jest podział majątku z dorobku wspólnego małżonków. Oczywiście, jeżeli strony są zgodne w tym zakresie, ponieważ w przeciwnym wypadku, czekać ich może długie i niejednokrotnie kosztowne, dodatkowe postępowanie o podział majątku.

Bardzo istotną kwestią w sprawach o rozwód, przy prowadzonej mediacji jest element tego, że strony mają możliwość wypowiedzenia się przed mediatorem w sprawie rozwodowej. Zdarza się bowiem, że skierowanie sprawy do mediatora jest tzw. „ostatnim kołem ratunkowym”, które pozwoli na uratowanie związku małżeńskiego. Wynika to z tego, że spirala negatywnych emocji w sprawach rozwodowych, niejednokrotnie przesłania trzeźwy osąd sprawy i problem, z którym borykają się małżeństwa. Mediatora obowiązują zasady: dobrowolności, bezstronności i neutralności, poufności, akceptowalności, bezinteresowności, profesjonalizmu oraz szacunku dla stron. Mediator wysłuchuje każdą ze stron, a później prowadzi tak sprawę, aby strony usłyszały się wzajemnie, nie krzycząc, czy też poniżając, co w sprawach rozwodowych ma niejednokrotne miejsce w domach, a nawet na sali sądowej. Brak możliwości używania słów obraźliwych, czy poniżających ma zdecydowany wpływ na wypracowanie ugody mediacyjnej. Jest to również ten moment, kiedy strony będące w konflikcie wreszcie mogą się usłyszeć. Każdy ma bowiem możliwość wypowiedzenia się swobodnie i przekazania swoich racji i problemów, które doprowadziły ich do momentu w którym się znajdują, czyli chęci rozwodu.

Postępowanie mediacyjne wiąże się również z pewnymi kosztami. W przypadku toczącego się już postępowania w sądzie, każda ze stron ma prawo złożyć wniosek o mediacje na dowolnym etapie postępowania i – jeśli obie strony wyrażą zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym – sąd skieruje sprawę do wybranego przez siebie mediatora z listy mediatorów stałych, prowadzonej przez Prezesa Sądu Okręgowego (publikowanej na stronie internetowej sądu). Postępowanie mediacyjne na wniosek Sądu, jest płatne wg stawek regulowanych przez Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym, co wynosi 1% wartości przedmiotu sporu. Należy jeszcze dodać, że w trakcie postępowania mediacyjnego strony nie muszą, jak w sądzie przedkładać żadnych dowodów winy, czy też innych dokumentów mogących wykazać winę drugiej strony. W mediacji to strony są twórcami ugody i to od zaangażowania i woli stron zależy jak szybki się porozumieją.

W sprawach rozwodowych, nawet podczas mediacji można uzyskać statut, że winę za rozpad małżeństwa ponosi jedna ze stron, o ile ona uzna swoją winę. Pamiętaj, że w dostępnych w każdym powiecie i mieście na prawach powiatu w całej Polsce – punktach nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i nieodpłatnej mediacji – można uzyskać darmową pomoc w sprawie o mediację – pod warunkiem, że jest to wniosek o mediację jeszcze przed wniesieniem sprawy do Sądu i dotyczy osób, których nie stać na normalne opłacenie postępowania.

Źródło: https://www.sc.org.pl/mediacja-przed-rozwodem/