Leśnicy przystosowują śląskie lasy do zmian klimatu!
Prowadzenie zrównoważonej gospodarki leśnej zapewnia możliwość regeneracji drzewostanów i ich wymianę pokoleniową. Należy pamiętać, że obecne lasy w naszym regionie, to nie te sam drzewostany, który rosły tu w latach 60. 70. i 80., kiedy degradacja środowiska, skażenie gleby było znacznie większe.
Dziś warunki środowiskowe na tyle się poprawiły, że szybkość wzrostu pojedynczych drzew i tworzonych przez nie drzewostanów jest nieporównywalna. W latach 70-tych średni przyrost masy drzewnej na 1 ha wynosił 1,69m3/ha, a obecnie wynosi 9,54 m3/ha, dlatego bez uszczerbku dla naszych zasobów pozyskujemy 60-70 tysięcy metrów sześciennych masy drzewnej rocznie, podczas gdy w połowie lat 70-tych było to 15 tys. metrów sześciennych zapewniając tym samym stałe powiększanie się zasobów drzewnych i kumulacji CO2 w Nadleśnictwie Katowice. Pozyskiwane są te drzewa, które osiągnęły odpowiedni wiek rębny oraz rozluźniane jest zagęszczenie drzew szybko przyrastających młodszych drzewostanów w ramach zabiegów pielęgnacyjnych zapewniających rozwój najcenniejszym drzewom zarówno pod względem biologicznym, czyli pod względem zdrowotności z uwagi na ochronny charakter tych lasów znajdujących się pod wpływem zanieczyszczeń antropogenicznych oraz drzew domieszkowych zwiększających bioróżnorodność, poprawiających rozkład materii organicznej w dnie lasu przyspieszając obieg materii w przyrodzie.
Przystosowanie lasów do zmian klimatu następuje poprzez dostosowanie składów gatunkowych drzewostanów do dynamicznie zmieniających się warunków, jest to proces długotrwały mierzony długością życia drzew tj. dziesiątek, a nawet setek lat. Kształtowanie struktury lasu wykorzystując zasoby w tempie zapewniającym trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego i wysoką produkcyjność, co oznacza wysokie wiązanie CO2 w drewnie w postaci celulozy i ligniny, z której zbudowane jest drewno, zapewnia trwałość funkcjonowania ekosystemu leśnego oraz spełnianie wszystkich funkcji lasu ochronnych, socjalnych i gospodarczych.
Każdego roku odnawiamy około 100 ha lasu czyli sadzimy około pół miliona młodych drzew starannie wyselekcjonowanych gatunków dobranych optymalnie do warunków siedliskowych, czyli żyzności gleby w danym fragmencie lasu.
W ramach prowadzonych odnowień wprowadza się do składu gatunkowego zakładanych upraw wyselekcjonowane sadzonki gatunków właściwych dla danego siedliska tj. potencjalnej żyzności gleby. Nie na każdej glebie urosną nam dębiny czy buczyny czasem musi być to sosna lub brzoza, która radzi sobie dobrze na ubogich piaszczystych glebach. Oznacza to również, że wycinamy w roku poprzednim taką powierzchnię w drzewostanach najstarszych. Lasy Nadleśnictwa Katowice to ponad 14000 ha powierzchni i w okresie ok. 140 lat następuje praktycznie na terenie całego nadleśnictwa wymiana pokoleń wszystkich drzewostanów. Przez cały ten okres powierzchnia leśna nie ulega zmniejszeniu w wyniku prowadzonej gospodarki leśnej.
Zachowana jest równowaga biologiczna związana z obecnością wielu gatunków zwierząt i roślin związanych z różnymi stadiami rozwoju drzewostanów zróżnicowanym dostępem światła do dna lasu miejscami ostoi odpoczynku i rozmnażania zwierząt leśnych. Utrzymanie zróżnicowanej struktury lasu zarówno pod względem gatunkowym i wiekowym zwiększa odporność biologiczną na ekstremalne warunki pogodowe, zmiany klimatyczne oraz maksymalizuje produkcję tlenu oraz wiązanie CO2.
Lasy naszego nadleśnictwa położone na terenie miasta Mysłowice zajmują powierzchnię 1729,84 ha.
W przeciągu dziesięciolecia (2020-2029) przewidziane w Planie Urządzenia Lasu zadania z zakresu gospodarki leśnej będą obejmowały powierzchnię 934,25 ha zabiegów trzebieży tj. zabiegów rozluźniających zagęszczenie szybko przyrastających na wysokość drzew, z czego na 203,8 ha będą to zabiegi w drzewostanach od 20 do 40 lat, a na powierzchni 730,45 ha zabiegi w drzewostanach ponad 40-letnich. Drzewostany zakwalifikowane do wymiany pokoleniowej obejmują powierzchnię 465,28 ha z czego na powierzchni 268,87 ha przewiduje się wprowadzenie młodego pokolenia lasu. Zakres zadań związanych z wymianą pokoleniową drzewostanów wynika wprost ze struktury gatunkowej i wieku danego drzewostanu.
Dzięki staraniom pokoleń leśników pracujących w lasach naszego nadleśnictwa utrzymywany jest dobry stan sanitarny lasu.
Zapas drewna w lasach Nadleśnictwa Katowice od początku lat 70. wzrósł blisko 3 krotnie (z 1 192 000 m3 do 3 368 000 m3), tak samo zasobność czyli ilość biomasy drzew liczonej w m3/ha grubizny (z 89 m3/ha do 250 m3/ha) co wskazuje na prowadzoną racjonalną i przede wszystkim odpowiedzialną gospodarkę, a prowadzenie zabiegów hodowlanych jest niezbędnie konieczne właśnie po to, by „zielone płuca Śląska” coraz lepiej funkcjonowały.
Stanisław Jeziorański, Nadleśniczy
Źródło: Nasze Mysłowice!
