Kolejna czytelniczka korzysta z porad naszego prawnika! - tym razem, problemy z władzą rodzicielską

07 lipca 2013

Sandra Jędrzejas

Kategoria:

Porady prawne

Tytuł: Wykazanie przed Sądem spełnienia przesłanek do pozbawienia władzy rodzicielskiej drugiego rodzica.

Czytelnik: Zwracam się z następującym zapytaniem. Mój były partner nie interesuje się od wielu lat naszą wspólną córką, zaprzestał kontaktów i odwiedzin córki, nie przekazuje również żadnych środków na utrzymanie córki, pomimo orzeczonych alimentów. Obecnie nie wiem gdzie przebywa, możliwe że wyjechał za granicę, wcześniej zdarzało mu się nadużywać alkoholu. Z uwagi na fakt, że córka dorasta i uczęszcza już do szkoły, a ja jako samotna matka mam utrudnioną możliwość samodzielnego decydowania o sprawach dziecka, postanowiłam wystąpić z wnioskiem o pozbawienie władzy rodzicielskiej. Proszę o odpowiedź w jaki sposób powinnam wykazać fakt spełnienia przesłanek do pozbawienia władzy rodzicielskiej?

Prawnik: Analizując przedstawiony przez Panią stan faktyczny, w pierwszej kolejności należy przybliżyć okoliczność, w jakich Sąd orzeka o pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego z rodziców:
Przyczyny pozbawienia władzy rodzicielskiej uregulowane zostały w art. 111 §1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Sąd orzeknie o pozbawieniu władzy rodzicielskiej m.in. w następujących sytuacjach:
- jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana przez rodzica z powodu trwałej przeszkody; np. skazanie jednego z rodziców na karę pozbawienia wolności, wyjazd za granicę, umieszczenie jednego z rodziców w zakładzie zamkniętym z powodu choroby psychicznej;
- jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej; np. przez nadmierne karcenie dziecka, znęcanie się psychiczne nad dzieckiem, porzucenie dziecka, przymuszanie do nadmiernej pracy lub też nakłaniania do popełnienia przestępstwa;
- rażące zaniedbanie swoich obowiązków względem dziecka, długotrwały brak kontaktu z dzieckiem, w tym również nadużywanie alkoholu przez rodzica i uchylanie się od świadczeń alimentacyjnych;

Pamiętać jednak należy, że pozbawienie władzy rodzicielskiej jest instytucją tak daleko idącą w swoich skutkach, że Sąd orzekając w tym przedmiocie będzie miał przede wszystkim na względzie fakt, czy stosowane dotychczas łagodniejsze środki nie odniosły pożądanego rezultatu np. w postaci: ograniczenia władzy rodzicielskiej, chyba, że okoliczności danego przypadku są tak oczywiste i drastyczne, że stosowanie innych środków wydaje się niecelowe. Dlatego też przed podjęciem decyzji o złożeniu takiego wniosku należałoby również rozważyć możliwość złożenia wniosku o ograniczenie władzy rodzicielskiej, poprzez jej powierzenie jednemu z rodziców, z ograniczeniem uprawnień drugiego rodzica.

Abstrahując jednak od powyższego, jeżeli uzna Pani, iż w okolicznościach danego przypadku spełniły się podstawy do złożenia takiego wniosku, w treści samego wniosku winna Pani opisać szczegółowo stan faktyczny sprawy, zachowanie się ojca dziecka, brak utrzymywania przez niego jakichkolwiek kontaktów z dzieckiem, uchylanie się od płacenia alimentów oraz nadużywanie alkoholu.
Oprócz opisu okoliczności uzasadniających pozbawienie władzy rodzicielskiej, należy przedstawić dowody potwierdzające opisane okoliczności. Dowodem może być każdy dokument lub informacja potwierdzająca okoliczność na jaką dowód został zawnioskowany.

Innymi słowy, na okoliczność potwierdzenia braku utrzymywania kontaktów ojca z dzieckiem, rażącego zaniedbywania obowiązków rodzicielskich, wyjazdu ojca za granicę oraz nadużywania alkoholu można powołać dowód z przesłuchania świadków, w postaci najbliższej rodziny, znajomych, którzy mogliby potwierdzić powyższe okoliczności.

Ponadto, okoliczności w postaci uchylania się od płacenia alimentów, może Pani wykazać poprzez przedłożenie postanowienia Komornika o bezskuteczności egzekucji lub jej umorzeniu.
Fakt, nadużywania alkoholu można również wykazać poprzez przedłożenie dowodów lub dokumentów potwierdzających, iż rodzić leczył się w zakładzie leczniczym lub placówce zajmującej się leczeniem uzależnień.
Na marginesie wspomnieć należy, że jeżeli nie dysponujemy bezpośrednio jakimś konkretnym dokumentem, wówczas możemy zwrócić się do Sądu z wnioskiem, aby Sąd wystąpił do wskazanej przez nas jednostki lub podmiotu o nadesłanie konkretnej informacji lub określonego dokumentu, celem wykazania jakiejś okoliczności.

Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej należy wnieść do sądu rejonowego, w którego okręgu dziecko ma miejsce zamieszkania, a w braku miejsca zamieszkania do sądu, w którego okręgu dziecko przebywa (art. 569 § 1 kpc). Od wniosku pobiera się opłatę stałą w kwocie 40 zł.

Pamiętać należy, że stronami postępowania jest Pani i drugi rodzic. Dziecko nie jest uczestnikiem postępowania, gdyż sprawa o pozbawienie władzy rodzicielskiej dotyczy wyłącznie sfery praw rodziców, a jej przedmiotem jest ocena ich postępowania przy wykonywaniu władzy rodzicielskiej.
Do wniosku powinna Pani dołączyć wszelkie dokumenty, które potwierdzałyby podnoszone przez Panią okoliczności, odpis skrócony aktu urodzenia małoletniego, dowód uiszczenia opłaty od wniosku, oraz odpis wniosku dla drugiego rodzica.