Poradzisz? Gŏdej! – rusza kampania promująca śląski język

01 października 2014

Redakcja

Kategoria:

Wydarzenia

- Projekt składa się z części naukowej i promocyjnej. Obecnie jesteśmy po pierwszym etapie badań socjologicznych, w których 500 respondentów odpowiadało na pytania dotyczące znajomości śląskiej mowy i osobistego stosunku do osób, które używają jej w przestrzeni publicznej – mówi Rafał Adamus, prezes Stowarzyszenia Pro Loquela Silesiana. – Przed nami druga część badań, które pozwolą na zdiagnozowanie efektywności promocyjnej części projektu i oczekiwanych zmian w postrzeganiu śląskiej mowy.

Promocyjna część projektu „Przeciwdziałanie miękkiej dyskryminacji osób mówiących po śląsku”, oparta jest na haśle „Poradzisz? Gŏdej!”, którego przesłaniem jest myśl, że jeśli tylko potrafisz, mów po śląsku!

- Naszym celem jest uświadomienie, że język śląski jest na Śląsku czymś zupełnie naturalnym. Choć brzmi to jak truizm, warto zwrócić uwagę na fakt, iż często obawy i stereotypy, stają się silną blokadą przez użytkowaniem śląskiej mowy w oficjalnych sytuacjach, czy po prostu – w przestrzeni publicznej. Towarzyszące kampanii spoty, osadzają użycie języka śląskiego w trochę zaskakujących sytuacjach, by przywołać chociażby samochodowy rajd – tłumaczy Adamus.

Projekt „Przeciwdziałanie miękkiej dyskryminacji osób mówiących po śląsku” jest współfinansowany z funduszy EOG  w ramach programu Obywatele dla demokracji. Wszystkie informacje na temat inicjatywy dostępne są na stronie www.godej.pl

PRO LOQUELA SILESIANA – INFORMACJE O STOWARZYSZENIU

Pro Loquela Silesiana Towarzystwo Kultywowania i Promowania Śląskiej Mowy to stowarzyszenie, które od 7 lat działa na rzecz przywrócenia śląskiej mowie należnego jej miejsca w przestrzeni publicznej. Przez ten okres Pro Loquela Silesiana wielokrotnie inicjowała bądź brała udział w działaniach podejmowanych po raz pierwszy w historii.

Na prośbę Pro Loquela Silesiana przygotowane zostały przez naukowców różnych dziedzin ekspertyzy, z których wynika, że z naukowego punktu widzenia nic nie stoi na przeszkodzie, by śląskiej mowie nadać status języka regionalnego,Członkowie stowarzyszenia brali aktywny udział w komisji kodyfikacyjnej, która pod kierownictwem prof. Jolanty Tambor ustaliła w latach 2008-09 r. teoretyczne zasady śląskiej pisowni, Towarzystwo wydało Gōrnoślōnski ślabikŏrz, który stał się pierwszym śląskojęzycznym elementarzem dla uczniów szkół podstawowych, Członkowie stowarzyszenia organizowali i prowadzili szkolenia z zakresu śląskiej mowy we współpracy m.in. z Muzeum Śląskim (Lekcyje ślōnskij gŏdki), Górnośląskim Parkiem Etnograficznym w Chorzowie (Akadymijŏ Ślōnskij Gŏdki), Chorzowskim Centrum Kultury, placówkami oświaty (szkoły i przedszkola), kultury (domy kultury i biblioteki), Po raz pierwszy tłumaczone zostały na mowę śląską przez członków Towarzystwa: artykuł na pierwszej stronie katowickiego dodatku do Gazety Wyborczej, gazetki reklamowe marketów Auchan i Leroy Merlin, strony internetowe instytucji publicznych (Teatr Śląski) i komercyjnych, menu restauracji i punktów gastronomicznych, instrukcja płatności za parkowanie za pomocą telefonii komórkowej i inne, Towarzystwo jest współorganizatorem pierwszej w historii akcji promocyjnej używania śląskiej mowy w przestrzeni publicznej „Gŏdōmy po ślōnsku”, której rozwinięciem jest kampania „Poradzisz? Gŏdej!”.

DODATKOWE INFORMACJE O PROJEKCIE

Projekt „Poradzisz? Gŏdej!” organizowany przez stowarzyszenie Pro Loquela Silesiana to inicjatywa, której skala nie znajduje odpowiednika w podejmowanych do tej pory działaniach mających na celu promocję języka śląskiego i jego używanie w przestrzeni publicznej.

Nie znajduje go również charakter komunikacji projektu. Nowoczesne ujęcie tematu, zaangażowanie ludzi młodych oraz prezentacja śląskiej mowy w zaskakujących kontekstach to najważniejsze wyróżniki promocyjnej części akcji.

W ramach kampanii promocyjnej przygotowanych zostało 5 spotów reklamowych i 5 sesji zdjęciowych, których efekty będą silnie dostrzegalne w przestrzeni publicznej Górnego Śląska. Już z początkiem października w śląskich miastach pojawią się billboardy (63), citylighty (55) i plakaty (5000) – oparte na wizerunku ludzi młodych, wykształconych, wyrazistych, którzy nie obawiają się używać języka śląskiego nawet w oficjalnych sytuacjach.

W kampanii wzięli udział między innymi dr hab. prof. UŚ Zbigniew Kadłubek, znana z programu „Must be the Music” Ilona „Potania” Chylińska, czy pasjonatka rajdów samochodowych Katarzyna Gaik.

Istotnym wątkiem było ukazanie śląskiego języka w kontekście różnic postrzegania śląskiej mowy ze względu na płeć. Jak potwierdzają przeprowadzone badania, kobiety częściej niż mężczyźni ulegają miękkiej dyskryminacji, negatywnie oceniając używanie śląskiej mowy w przestrzeni publicznej. O 1/4 mniej kobiet niż mężczyzn używa śląskiej mowy w miejscu pracy, o 1/3 więcej kobiet niż mężczyzn deklaruje, że nie naucza bądź nie ma zamiaru nauczania śląskiej mowy swoich dzieci, prawie 2 razy więcej kobiet niż mężczyzn uważa, że nie ma potrzeby nauczania śląskiej mowy w szkole, o 1/5 więcej kobiet niż mężczyzn nigdy nie rozmawia z obcymi po śląsku, o 2/3 więcej kobiet niż mężczyzn nie zgadza się z tezą, że mowa śląska jest językiem odpowiednim do załatwiania spraw urzędowych, ponad 1/4 więcej kobiet niż mężczyzn, że nie jest językiem odpowiednim do załatwiania spraw biznesowych, a o połowę więcej kobiet niż mężczyzn uważa, że mowa śląska nie jest odpowiednim językiem do rozmowy z kilkuletnim dzieckiem.

Nad częścią socjologiczną badań czuwa dr Elżbieta Anna Sekuła z Instytutu Badań Przestrzeni Publicznej w Warszawie, a nad ich częścią językową dr Artur Czesak z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W ramach projektu przeprowadzone zostaną badania socjologiczne i lingwistyczne ex ante i ex post. Wyniki badań ex ante wykorzystane zostały w projektowaniu działań promocyjnych, natomiast wyniki badań ex post pozwolą na ocenę podjętych działań w kontekście promowania śląskiej mowy po zakończeniu realizacji projektu.

materiały nadesłano